Mahadbt Post Matric Scholarship Details भारत सरकारमार्फत राबवण्यात येत असलेल्या मॅट्रिकोत्तर शिष्यवृत्ती योजना आता शासनाच्या महाडिबीटी प्रणालीद्वारे सुरू आहे. या योजनेअंतर्गत शैक्षणिक वर्ष २०२४-२५ साठी नवीन आणि नूतनीकरणाच्या अर्जांची ऑनलाइन स्वीकृती प्रक्रिया २५ जुलै २०२४ पासून सुरू झाली आहे. विशेष म्हणजे, शैक्षणिक वर्ष २०२३-२४ मधील नूतनीकरण अर्ज आणि २०२४-२५ मधील नवीन अर्ज सादर करण्याची अंतिम तारीख १५ जून २०२५ आहे.
Mahadbt Post Matric Scholarship Details संपूर्ण माहिती
Mahadbt Post Matric Scholarship Details सर्व महाविद्यालयांना आवाहन करण्यात आले आहे की, त्यांनी आपल्या स्तरावर प्राप्त झालेल्या अर्जांची प्रथम प्राधान्याने पडताळणी करावी आणि ते ऑनलाइन पद्धतीने मंजूर करावेत. त्यानंतर, हे अर्ज तात्काळ सहाय्यक आयुक्त, समाज कल्याण, मुंबई शहर यांच्या लॉगिनवर पाठवावेत. यामुळे विद्यार्थ्यांच्या अर्जांना वेळेत मंजुरी मिळेल आणि त्यांना शिष्यवृत्तीचा लाभ घेता येईल.
शैक्षणिक वर्ष २०२५-२६ साठी अर्ज भरण्याचे वेळापत्रक
पुढील शैक्षणिक वर्षासाठी (२०२५-२६) अर्ज भरण्याचे वेळापत्रक खालीलप्रमाणे आहे:
- कनिष्ठ महाविद्यालयातील अभ्यासक्रम (इ. ११वी, १२वी – सर्व शाखा, एमसीव्हीसी, आयटीआय आदी): नवीन अर्ज आणि नूतनीकरणाचे अर्ज १५ जून ते १५ ऑगस्ट २०२५ या मुदतीत महाविद्यालयांनी ऑनलाइन अग्रेषित करावेत.
- वरिष्ठ महाविद्यालयातील बिगर व्यावसायिक अभ्यासक्रम (प्रथम, द्वितीय व तृतीय वर्ष – कला, वाणिज्य, विज्ञान आदी): नवीन व नूतनीकरणाचे अर्ज १५ जून ते १० सप्टेंबर २०२५ पर्यंत महाविद्यालयांनी ऑनलाइन अग्रेषित करावेत.
- वरिष्ठ महाविद्यालयातील व्यावसायिक अभ्यासक्रम (प्रथम, द्वितीय, तृतीय अंतिम वर्ष – अभियांत्रिकी, वैद्यकीय व्यवस्थापन, फार्मसी व नर्सिंग अभ्यासक्रम): नवीन व नूतनीकरणाचे अर्ज १५ जून ते १५ नोव्हेंबर २०२५ पर्यंत महाविद्यालयांनी ऑनलाइन अग्रेषित करावेत.
पात्रतेचे निकष (Eligibility Criteria)
या योजनेसाठी पात्र होण्यासाठी खालील प्रमुख अटी पूर्ण कराव्या लागतात:
- भारतीय नागरिकत्व: अर्जदार भारताचा नागरिक असणे आवश्यक आहे.
- शैक्षणिक पात्रता: अर्जदार मॅट्रिक म्हणजेच १०वी उत्तीर्ण असावा आणि १०वीनंतरच्या कोणत्याही उच्च शिक्षण अभ्यासक्रमात (उदा. ११वी, १२वी, पदवी, पदविका, अभियांत्रिकी, वैद्यकीय, व्यवस्थापन, फार्मसी, नर्सिंग इ.) नियमितपणे शिक्षण घेत असावा.
- उत्पन्नाची मर्यादा: अर्जदाराच्या कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न शासनाने ठरवून दिलेल्या मर्यादेपेक्षा जास्त नसावे. हे उत्पन्न दरवर्षी बदलू शकते, त्यामुळे अर्जाच्या वेळी अद्ययावत माहिती तपासणे महत्त्वाचे आहे. (सध्याची मर्यादा सहसा ₹२.५ लाख ते ₹८ लाख प्रति वर्ष अशी असते, परंतु ती विभागाच्या नियमांनुसार बदलू शकते.)
- अभ्यासक्रमाचे स्वरूप: अर्जदार मान्यताप्राप्त संस्थांमधील पूर्णवेळ अभ्यासक्रमात शिकत असावा. पत्राचार किंवा अंशकालीन अभ्यासक्रमांना ही शिष्यवृत्ती लागू नसते.
- एकाच वेळी एकाच योजनेचा लाभ नाही: विद्यार्थ्यांनी एकाच वेळी इतर कोणत्याही शिष्यवृत्ती किंवा आर्थिक सहाय्य योजनेचा लाभ घेतलेला नसावा.
अर्ज करण्यासाठी आवश्यक कागदपत्रे (Required Documents)
अर्ज करताना तुम्हाला खालील प्रमुख कागदपत्रांची आवश्यकता असेल:
- आधार कार्ड: अर्जदाराचे आधार कार्ड.
- उत्पन्नाचा दाखला: सक्षम प्राधिकरणाने (उदा. तहसीलदार किंवा उपजिल्हाधिकारी) दिलेला कुटुंबाच्या उत्पन्नाचा अद्ययावत दाखला.
- जातीचा दाखला: अनुसूचित जाती प्रवर्गातील असल्याचा सक्षम प्राधिकरणाने दिलेला जातीचा दाखला.
- राष्ट्रीयत्व आणि अधिवास प्रमाणपत्र (Domicile Certificate): महाराष्ट्राचा रहिवासी असल्याचा दाखला.
- मागील वर्षाच्या परीक्षेची गुणपत्रिका: तुम्ही ज्या अभ्यासक्रमासाठी अर्ज करत आहात, त्याच्या मागील वर्षाची किंवा मागील सेमिस्टरची गुणपत्रिका.
- शाळेचा / महाविद्यालयाचा बोनाफाईड सर्टिफिकेट: तुम्ही सध्या ज्या शिक्षण संस्थेत शिकत आहात, तिथून तुम्ही नियमित विद्यार्थी असल्याचे प्रमाणपत्र.
- चालू वर्षाच्या प्रवेशाची पावती (फी पावती): चालू शैक्षणिक वर्षासाठी भरलेल्या शुल्काची पावती.
- बँक पासबुकची प्रत: अर्जदाराच्या नावाचे राष्ट्रीयीकृत बँकेतील बँक खात्याचे पासबुक (ज्यामध्ये खाते क्रमांक आणि IFSC कोड स्पष्ट दिसेल) असणे आवश्यक आहे. हे खाते आधार कार्डशी संलग्न असावे.
- पासपोर्ट आकाराचा फोटो: अर्जदाराचा अद्ययावत पासपोर्ट आकाराचा फोटो.
- प्रतिज्ञापत्र (Affidavit): काही वेळेस, शिष्यवृत्तीच्या अटी व शर्ती मान्य असल्याचे प्रतिज्ञापत्र सादर करावे लागते.
शिष्यवृत्तीची रक्कम (Scholarship Amount)
शिष्यवृत्तीची रक्कम अभ्यासक्रमानुसार आणि विद्यार्थ्याच्या प्रकारानुसार (उदा. वसतिगृहात राहणारा किंवा बाहेरून शिक्षण घेणारा) बदलते. यामध्ये प्रामुख्याने खालील घटकांचा समावेश असतो:
- निर्वाह भत्ता (Maintenance Allowance): विद्यार्थ्यांना दरमहा ठराविक रक्कम मिळते, जी त्यांच्या दैनंदिन खर्चासाठी असते. ही रक्कम अभ्यासक्रमानुसार (उदा. पदवी, पदव्युत्तर, व्यावसायिक) आणि विद्यार्थ्याच्या निवासस्थानानुसार (वसतिगृहात राहणारा किंवा बाहेरून शिकणारा) भिन्न असते.
- शिक्षण शुल्क प्रतीपूर्ती (Tuition Fee Reimbursement): अभ्यासक्रमाचे पूर्ण शिक्षण शुल्क शासनामार्फत भरले जाते.
- परीक्षा शुल्क प्रतीपूर्ती (Exam Fee Reimbursement): परीक्षेसाठी लागणारे शुल्कही शासनामार्फत भरले जाते.
- इतर अनिवार्य शुल्क: काही व्यावसायिक अभ्यासक्रमांसाठी आवश्यक असलेले ग्रंथालय शुल्क, प्रयोगशाळा शुल्क यांसारख्या इतर अनिवार्य शुल्कांचाही यामध्ये समावेश असू शकतो.
प्रत्येक अभ्यासक्रमासाठी आणि प्रवर्गासाठी निश्चित केलेली रक्कम महाडिबीटी पोर्टलवर किंवा समाज कल्याण विभागाच्या अधिकृत वेबसाइटवर उपलब्ध असते.
अर्ज करण्याची प्रक्रिया (Application Process)
अर्ज प्रक्रिया पूर्णपणे ऑनलाइन असते आणि ती महाडिबीटी पोर्टलद्वारे केली जाते:
- महाडिबीटी पोर्टलवर नोंदणी (Registration):
- सर्वप्रथम https://testdbtapp.mahaitgov.in/Login/ या वेबसाइटला भेट द्या.
- जर तुम्ही नवीन वापरकर्ता असाल, तर ‘नवीन अर्जदार नोंदणी’ (New Applicant Registration) या पर्यायावर क्लिक करून आधार क्रमांकाद्वारे किंवा इतर आवश्यक माहिती भरून नोंदणी करा.
- तुमचा युझर आयडी (User ID) आणि पासवर्ड (Password) तयार करा.
- लॉगिन (Login):
- तुमचा युझर आयडी आणि पासवर्ड वापरून पोर्टलवर लॉगिन करा.
- प्रोफाइल पूर्ण करा (Complete Profile):
- लॉगिन केल्यानंतर, ‘माझी प्रोफाइल’ (My Profile) विभागात जाऊन तुमची सर्व वैयक्तिक माहिती, पत्ता, संपर्क माहिती, बँक खात्याचा तपशील इत्यादी अचूक भरा.
- बँक खाते क्रमांक आणि IFSC कोड योग्य असल्याची खात्री करा, कारण शिष्यवृत्तीची रक्कम याच खात्यात जमा होते.
- योजना निवडा (Select Scheme):
- ‘समाज कल्याण’ (Social Welfare) विभागांतर्गत ‘भारत सरकार मॅट्रिकोत्तर शिष्यवृत्ती’ (Government of India Post Matric Scholarship) ही योजना निवडा.
- अर्ज भरा (Fill Application):
- निवडलेल्या योजनेसाठी आवश्यक असलेली सर्व शैक्षणिक माहिती, कुटुंबाची माहिती आणि इतर संबंधित तपशील काळजीपूर्वक भरा.
- मागील शैक्षणिक वर्षाची गुणपत्रिका आणि चालू वर्षाच्या प्रवेशाची माहिती अचूक टाका.
- कागदपत्रे अपलोड करा (Upload Documents):
- वर नमूद केलेली सर्व आवश्यक कागदपत्रे स्कॅन करून पोर्टलवर अपलोड करा. कागदपत्रांचे स्वरूप आणि आकार (साईज) पोर्टलवर दिलेल्या निर्देशानुसार असावा.
- अर्जाची पडताळणी व सादर करा (Verify and Submit):
- भरलेला संपूर्ण अर्ज आणि अपलोड केलेली कागदपत्रे एकदा पुन्हा तपासा. कोणतीही चूक नसल्याची खात्री करून घ्या.
- अर्जाची पडताळणी (Self-Verification) करून ‘अर्ज सादर करा’ (Submit Application) या बटणावर क्लिक करा.
- महाविद्यालयाकडून पडताळणी (Institute Verification):
- अर्ज सादर केल्यानंतर, तुमचा अर्ज तुमच्या महाविद्यालयाच्या लॉगिनवर जाईल. महाविद्यालय तुमच्या अर्जाची आणि कागदपत्रांची पडताळणी करेल. काही त्रुटी असल्यास, ते तुम्हाला परत पाठवू शकतात.
- महाविद्यालयाने अर्ज मंजूर केल्यावर तो सहाय्यक आयुक्त, समाज कल्याण कार्यालयाकडे जाईल.
- अर्जाची स्थिती तपासा (Track Application Status):
- तुम्ही तुमच्या लॉगिनमध्ये ‘अर्जाची स्थिती पहा’ (View Application Status) या पर्यायावर क्लिक करून तुमच्या अर्जाची सद्यस्थिती तपासू शकता.
सहाय्यक आयुक्त, समाज कल्याण, मुंबई शहर यांनी सर्व महाविद्यालयांच्या प्राचार्यांना विशेष आवाहन केले आहे की, भारत सरकार मॅट्रिकोत्तर शिष्यवृत्ती तसेच शिक्षण शुल्क, परीक्षा शुल्क प्रतीपूर्ती योजनेच्या लाभापासून अनुसूचित जाती प्रवर्गातील एकही विद्यार्थी वंचित राहणार नाही, याची दक्षता घ्यावी. या माहितीमुळे विद्यार्थ्यांना आणि महाविद्यालयांना शिष्यवृत्ती प्रक्रियेबद्दल अधिक स्पष्टता मिळेल अशी आशा आहे.
अधिक माहितीसाठी अधिकृत वेबसाईटला भेट द्या –मॅट्रिकोत्तर शिष्यवृत्ती ऑनलाईन अर्ज
अधिक माहितीसाठी: मॅट्रिकोत्तर शिष्यवृत्ती योजनेअंतर्गत येणाऱ्या अभ्यासक्रमांची यादी
