NPS vs UPS: महाराष्ट्र सरकारने सरकारी कर्मचाऱ्यांसाठी मोठा निर्णय घेतला! आता NPS पेक्षा अधिक फायदेशीर एकीकृत निवृत्तिवेतन योजना (UPS) लागू केली जात आहे. या नव्या योजनेत 50% हमी निवृत्तिवेतन, 60% कुटुंब निवृत्तिवेतन आणि महागाई भत्ता (DA) मिळणार आहे. सरकारचे योगदान 18.5% पर्यंत वाढणार आहे, जे NPS पेक्षा अधिक आहे. तुमच्यासाठी कोणती योजना योग्य? अर्ज करण्याची अंतिम मुदत सविस्तर माहिती पाहूया.
Table of Contents
महाराष्ट्र शासनाने राष्ट्रीय निवृत्तिवेतन प्रणाली (NPS) लागू असलेल्या कर्मचाऱ्यांसाठी दोन महत्त्वाच्या योजनांची घोषणा केली आहे.
1 मार्च 2024 पासून सुधारीत राष्ट्रीय निवृत्तिवेतन योजना (National Pension System) आणि एकीकृत निवृत्तिवेतन योजना (Unified Pension Scheme – UPS) लागू करण्यात येणार आहे.
काय आहे सुधारीत राष्ट्रीय निवृत्तिवेतन योजना? National Pension System
राज्य शासनाच्या या नव्या योजनेअंतर्गत राष्ट्रीय निवृत्तिवेतन प्रणालीतील गुंतवणुकीचा धोका राज्य सरकार उचलणार आहे. तसेच, निवृत्तीनंतर कर्मचाऱ्यांना निश्चित निवृत्तिवेतन मिळणार आहे.
✅ 50% निश्चित मासिक निवृत्तिवेतन – अंतिम वेतनाच्या आधारावर
✅ कुटुंब निवृत्तिवेतन 60% – कर्मचाऱ्याच्या मृत्यूनंतर
✅ महागाई भत्ता (DA) लागू राहील – दरवर्षी समायोजन
✅ किमान निवृत्तिवेतन ₹7,500/- – 10 वर्षे किंवा त्यापेक्षा अधिक सेवा दिल्यास
✅ राज्य सरकारकडून मोठी भर – निवृत्त कर्मचाऱ्यांसाठी विशेष आर्थिक तरतूद
📌 ही योजना 1 मार्च 2024 पासून लागू होईल.
केंद्र शासनाची ‘एकीकृत निवृत्तिवेतन योजना’ (UPS) म्हणजे काय?
केंद्र सरकारने 24 ऑगस्ट 2024 रोजी नवीन Unified Pension Scheme (UPS) जाहीर केली. महाराष्ट्र शासनाने ही योजना राज्य सरकारी कर्मचाऱ्यांसाठी लागू करण्यास मान्यता दिली आहे.
💡 UPS अंतर्गत विशेष फायदे:
🔹 अंतिम वेतनाच्या 50% इतके हमी निवृत्तिवेतन
🔹 निवृत्तीनंतरही महागाई भत्ता (DA) मिळणार
🔹 कुटुंबीयांसाठी 60% हमी कुटुंब निवृत्तिवेतन
🔹 10 वर्षे सेवा पूर्ण केल्यास ₹10,000/- किमान निवृत्तिवेतन
🔹 कर्मचारी योगदान 10% राहील, पण सरकारचे योगदान 18.5% होणार!
🔹 कोणताही कर्मचारी NPS मध्येच राहण्याचा पर्याय निवडू शकतो
📌 ही योजना 1 एप्रिल 2025 पासून लागू होईल.
कोण पात्र आहे?
👉 राज्य सरकारी कर्मचारी
👉 अनुदानित शिक्षण संस्था, कृषी विद्यापीठातील कर्मचारी
👉 जिल्हा परिषद कर्मचारी
राज्यातील कंत्राटी, रोजंदारी, करार कर्मचाऱ्यांची किमान वेतन वाढ! मसुदा येथे पाहा
NPS vs UPS – कोणती योजना अधिक फायदेशीर?
घटक | NPS (National Pension System) | UPS (Unified Pension Scheme) |
---|---|---|
निवृत्तिवेतन हमी | ❌ नाही, पेन्शन बाजारातील गुंतवणुकीवर अवलंबून | ✅ होय, अंतिम वेतनाच्या 50% इतके निश्चित निवृत्तिवेतन |
कुटुंबीयांसाठी निवृत्तिवेतन | ❌ हमी नाही, निवडलेल्या गुंतवणुकीवर अवलंबून | ✅ 60% हमी कुटुंब निवृत्तिवेतन |
महागाई भत्ता (DA) | ❌ नाही, फक्त बाजारातील परताव्यावर आधारित | ✅ होय, महागाई भत्त्याचा समावेश |
किमान निवृत्तिवेतन | ❌ हमी नाही, गुंतवणुकीच्या परताव्यावर अवलंबून | ✅ ₹10,000/- मासिक (किमान 10 वर्षे सेवा आवश्यक) |
सरकारी योगदान | 14% (केंद्र व राज्य सरकार दोन्हींसाठी) | 18.5% (राज्य सरकारकडून वाढीव योगदान) |
कर्मचारी योगदान | 10% (Basic Pay + DA) | 10% (Basic Pay + DA) |
पेन्शन फंड गुंतवणूक | बाजारातील इक्विटी आणि डेट मार्केटमध्ये | निश्चित परताव्यासाठी सरकारी हमी |
सेवेतील किमान कालावधी | 10 वर्षे (पेन्शन मिळण्यासाठी) | 10 वर्षे (किमान ₹10,000/- पेन्शन) |
सेवा वर्षे 20+ असतील तर पेन्शन | ❌ हमी नाही, जमा रकमेवर आधारित | ✅ अंतिम वेतनाच्या 50% इतके हमी निवृत्तिवेतन |
लंपसम रक्कम निवृत्तीवेळी | ✅ होय, 60% रक्कम एकत्र काढू शकता | ❌ नाही, पण पेन्शनमध्ये स्थिरता |
निवड करण्याचा पर्याय | ऐच्छिक, NPS मध्ये राहू शकता | ऐच्छिक, NPS किंवा UPS निवडू शकता |
अंमलबजावणीची तारीख | पूर्वीपासून अस्तित्वात | 1 एप्रिल 2025 पासून लागू |
🔹 कोणती योजना चांगली?
✔ NPS – गुंतवणुकीवर अवलंबून जास्त परतावा मिळू शकतो, पण जोखीम आहे.
✔ UPS – स्थिर आणि हमी पेन्शनसाठी अधिक फायदेशीर, विशेषतः दीर्घ सेवा करणाऱ्या कर्मचाऱ्यांसाठी.
🚀 तुमच्या भविष्यासाठी योग्य योजना निवडा!
नवीन पेन्शन योजना: कर्मचाऱ्यांसाठी महत्त्वाचा निर्णय! पर्याय निवडण्याची शेवटची संधी!
अर्ज करण्याची अंतिम मुदत
📆 सुधारीत राष्ट्रीय निवृत्तिवेतन योजनेसाठी – 31 मार्च 2025
📆 एकीकृत निवृत्तिवेतन योजनेसाठी (UPS) – 31 मार्च 2027
📝 निवड एकदाच करता येणार आहे. एकदा निवड केल्यानंतर ती बदलता येणार नाही.
महत्त्वाचे मुद्दे
✔ जे कर्मचारी कोणत्याही योजनेत सहभागी होणार नाहीत, त्यांना NPS योजनाच लागू राहील.
✔ NPS मध्ये जमा असलेली रक्कम सुधारीत योजनेत ट्रान्सफर करण्याची प्रक्रिया निश्चित करण्यात येईल.
✔ राजीनामा दिलेल्या कर्मचाऱ्यांना या योजनेचा लाभ मिळणार नाही.
🔹 अधिक माहितीसाठी: वित्त विभागाचा शासन निर्णय वाचा
निष्कर्ष
महाराष्ट्र शासनाने सुधारीत राष्ट्रीय निवृत्तिवेतन योजना (NPS) आणि एकीकृत निवृत्तिवेतन योजना (UPS) लागू करण्याचा ऐतिहासिक निर्णय घेतला आहे. या निर्णयामुळे राज्य सरकारी कर्मचाऱ्यांना निश्चित आणि सुरक्षित निवृत्तिवेतन मिळण्याचा मार्ग मोकळा झाला आहे.
✅ सुधारीत NPS योजनेत अंतिम वेतनाच्या 50% इतके निवृत्तिवेतन मिळणार.
✅ UPS अंतर्गत केंद्र शासनाच्या पातळीवर निवृत्तीवेतन हमी मिळेल.
✅ महागाई भत्ता (DA) लागू राहील, ज्यामुळे भविष्यातील आर्थिक स्थैर्य कायम राहील.
✅ कर्मचाऱ्यांना स्वतःच्या गरजेनुसार कोणतीही एक योजना निवडण्याचा पर्याय असेल.
📌 👉 अर्ज करण्याची अंतिम मुदत गमावू नका:
🗓 सुधारीत NPS साठी – 31 मार्च 2025
🗓 UPS साठी – 31 मार्च 2027
🚀 या निर्णयामुळे राज्य सरकारी कर्मचाऱ्यांना त्यांच्या निवृत्तीनंतर आर्थिक सुरक्षिततेचा मोठा फायदा होणार आहे.
डिस्क्लेमर (अस्वीकृती)
वरील माहिती महाराष्ट्र शासनाच्या अधिकृत अधिसूचनेवर आधारित आहे आणि केवळ सामान्य माहितीपुरती प्रदान करण्यात आलेली आहे. ही कायदेशीर किंवा आर्थिक सल्ला नाही.
✔ वास्तविक अटी व शर्ती, पात्रता आणि फायदे यामध्ये वेळोवेळी बदल होऊ शकतात.
✔ निवृत्तिवेतन योजनांबाबत कोणताही निर्णय घेण्यापूर्वी संबंधित शासकीय विभागाच्या अधिकृत अधिसूचनेचा किंवा संकेतस्थळाचा संदर्भ घ्यावा.
✔ अधिकृत आणि अद्ययावत माहितीसाठी कृपया www.maharashtra.gov.in येथे भेट द्या किंवा आपल्या वित्त विभागाशी संपर्क साधा.
💡 वाचकांनी कोणताही आर्थिक किंवा निवृत्तिवेतनसंबंधी निर्णय घेताना अधिकृत शासकीय मार्गदर्शक तत्त्वांचे पालन करावे.