HSRP Number Plate New Update: केंद्र सरकारने केंद्रीय मोटार वाहन नियम 1989 अंतर्गत जुन्या वाहनांसाठी उच्च सुरक्षा नंबर प्लेट (HSRP) बसवणे अनिवार्य केले आहे. या निर्णयाची अंमलबजावणी 1 एप्रिल 2019 पूर्वी नोंदणीकृत वाहनांसाठी करण्यात येणार आहे. यापूर्वी 2019 नंतर नोंदणीकृत नवीन वाहनांवरच HSRP बसवण्याची जबाबदारी वाहन निर्माता कंपन्यांवर होती.
Table of Contents
HSRP म्हणजे काय?
एचएसआरपी ही एक उच्च सुरक्षेची नंबर प्लेट आहे, जी वाहनांच्या सुरक्षिततेसाठी आणि चोरीच्या घटनांना आळा घालण्यासाठी उपयुक्त आहे. ही प्लेट अॅल्युमिनियमची बनलेली असून, यात क्रोमियम बेस्ड होलोग्राम, युनिक सीरियल नंबर आणि लेझर-एन्ग्रेव्ह केलेले कोड असतात. यामुळे वाहनांची ओळख पटवणे सोपे होते. तसेच, HSRP Number Plate ही प्लेट सरकारी मान्यता प्राप्त असल्याने बनावट नंबर प्लेटच्या वापरास प्रतिबंध करते.
महाराष्ट्रातील एचएसआरपी सद्यस्थिती HSRP Number Plate New Update
परिवहन मंत्री प्रताप सरनाईक यांनी विधान परिषदेत दिलेल्या माहितीनुसार, आतापर्यंत 16,58,495 वाहनमालकांनी एचएसआरपी साठी नोंदणी केली असून, त्यापैकी 3,73,999 वाहनांवर उच्च सुरक्षा नंबर प्लेट लावण्यात आल्या आहेत. सरकारने या प्रक्रियेस गती देण्यासाठी राज्याला तीन विभागांमध्ये विभागले आहे आणि क्लस्टरनुसार नियोजन केले जात आहे. अधिकृत विक्रेत्यांच्या संख्येत वाढ करून सेवा जलदगतीने पूर्ण करण्याचे नियोजन करण्यात येत आहे.
HSRP दर आणि इतर राज्यांच्या तुलनेत महाराष्ट्रातील दर
महाराष्ट्रातील HSRP दर इतर राज्यांच्या तुलनेत तुलनेने कमी आहेत. महाराष्ट्रामध्ये दुचाकी वाहनासाठी एचएसआरपी बसविण्यासाठी रुपये 450 हा दर निश्चित करण्यात आला असल्याचे सांगून परिवहन मंत्री यांनी एचएसआरपी संदर्भात अन्य राज्यातील दराची माहिती दिली.
- महाराष्ट्र: दुचाकींसाठी ₹450, चारचाकींसाठी ₹1100-₹1500
- आंध्र प्रदेश: ₹451
- गुजरात: ₹468
- दिल्ली: ₹451
- उत्तर प्रदेश: ₹451
- पश्चिम बंगाल: ₹506
इतर राज्यातील दर: आसाम – रुपये 438, बिहार – रुपये 451, छत्तीसगड – रुपये 410, गोवा – रुपये 465, हरियाना – रुपये 468, हिमाचल प्रदेश – रुपये 451, कर्नाटक – रुपये 451, मध्य प्रदेश रुपये 468, मेघालय – रुपये 465, ओडिशा – रुपये 506, सिक्कीम – रुपये 465, अंदमान निकोबार – रुपये 465, चंडीगड – रुपये 506, दिव आणि दमण – रुपये 465 असा दर आकारण्यात येत असल्याचे त्यांनी यावेळी सांगितले. त्याचबरोबर थ्री व्हीलर आणि फोर व्हीलरसाठी वेगवेगळे दर असल्याचेही मंत्री सरनाईक यांनी सांगितले.
तसेच, तीन चाकी व चार चाकी वाहनांसाठी वेगळे दर निश्चित करण्यात आले आहेत. सरकारने दरांमध्ये कोणताही बदल करणार नसल्याचे स्पष्ट केले आहे. तसेच, काही अपवादात्मक प्रकरणांमध्ये वाहनधारकांच्या तक्रारींचे निवारण करण्यासाठी चौकशी समिती गठीत करण्यात आली आहे.
HSRP लावण्याची अंतिम मुदत
परिवहन विभागाने जुन्या वाहनांसाठी HSRP लावण्याची अंतिम मुदत 30 जून 2025 पर्यंत वाढवली आहे. त्यामुळे वाहनमालकांना त्यांची वाहने नियमानुसार अद्ययावत करण्यासाठी पुरेसा वेळ मिळणार आहे. अंतिम मुदतीनंतर HSRP नसलेल्या वाहनांवर दंडात्मक कारवाई केली जाण्याची शक्यता आहे.
HSRP का आवश्यक आहे?
- वाहन चोरी रोखणे – HSRP वर असलेले युनिक कोड आणि होलोग्राममुळे चोरी झालेल्या वाहनांचा शोध घेणे सोपे होते.
- वाहन तपासणी सुलभ करणे – वाहतुकीच्या नियमांचे पालन करणे सोपे होते.
- सरकारी नोंदणी अद्ययावत ठेवणे – वाहनाचा इतिहास सहज तपासता येतो.
- वाहनांची सुरक्षा वाढवणे – गैरव्यवहार टाळण्यासाठी उपयुक्त.
- डिजिटल ट्रॅकिंग आणि ई-चलन सोपे करणे – पोलीस आणि परिवहन विभागाला वाहनांची ओळख पटवणे अधिक सुलभ होते.
एचएसआरपी कशी बसवायची?
HSRP साठी ऑनलाईन किंवा अधिकृत विक्री केंद्रांवर जाऊन नोंदणी करता येते. वाहनमालकांनी यासाठी अधिकृत संकेतस्थळावर जाऊन आपली माहिती भरावी आणि प्रक्रिया पूर्ण करावी. (उदा. bookmyhsrp.com किंवा राज्य परिवहन विभागाची अधिकृत वेबसाईट)
HSRP नसेल तर काय होईल?
HSRP नसलेल्या वाहनचालकांवर पुढीलप्रमाणे दंड आकारला जाऊ शकतो:
- दुचाकींसाठी ₹500 ते ₹1000
- चारचाकींसाठी ₹3000 पर्यंत
Maharashtra RTO Zone नुसार नोंदणी येथे करा
निष्कर्ष
एचएसआरपी बसवणे हे प्रत्येक वाहनचालकासाठी अनिवार्य झाले आहे. त्यामुळे नागरिकांनी वेळेत ही प्रक्रिया पूर्ण करून आपल्या वाहनांची सुरक्षा सुनिश्चित करावी. महाराष्ट्र सरकारने या प्रक्रियेसाठी पुरेसा वेळ दिला आहे, त्यामुळे लवकरात लवकर HSRP बसवणे हिताचे ठरेल. तसेच, अधिकृत एजन्सीकडूनच HSRP Number Plate बसवून घ्यावी जेणेकरून कोणत्याही फसवणुकीला सामोरे जावे लागणार नाही.
