महाराष्ट्र अतिवृष्टी नुकसान भरपाई यादी जाहीर, 251 तालुके पूर्णतः, 31 तालुके अंशतः आपत्तीग्रस्त घोषित!

Atiwrushti Nuksan Bharpai List 2025: नैसर्गिक आपत्तीमुळे (Natural Disaster) झालेल्या मोठ्या नुकसानीच्या पार्श्वभूमीवर राज्य शासनाने महत्त्वाचा निर्णय घेतला आहे. जून ते सप्टेंबर २०२५ या कालावधीत राज्यात झालेल्या अतिवृष्टी (Heavy Rainfall) आणि पूर (Flood) यामुळे बाधित झालेल्या नागरिकांसाठी तसेच शेतकऱ्यांसाठी विशेष मदत पॅकेज (Special Relief Package) आणि विविध सवलती लागू करण्यात आल्या आहेत. या संदर्भात शासन निर्णय (Government Resolution) निर्गमित करण्यात आला असून, मदत व पुनर्वसन मंत्री मकरंद जाधव-पाटील यांनी या पॅकेजची माहिती दिली आहे.

या ब्लॉग पोस्टमध्ये, आपण या विशेष पॅकेजमधील प्रमुख तरतुदी, आर्थिक मदत, सवलती आणि आपत्तीग्रस्त तालुक्यांची (Disaster-Affected Talukas) संपूर्ण यादी पाहणार आहोत.

दुष्काळ सदृश परिस्थितीत लागू होणाऱ्या सवलती

राज्यातील २५१ तालुके पूर्णतः आणि ३१ तालुके अंशतः आपत्तीग्रस्त म्हणून घोषित करण्यात आले आहेत. या आपद्ग्रस्त तालुक्यातील बाधितांना दुष्काळ सदृश परिस्थितीत (Drought-like Situation) लागू असणाऱ्या सवलती (Concessions) देण्यास मान्यता देण्यात आली आहे. हा निर्णय शेतीपिकांचे नुकसान (Crop Damage), घरांची पडझड, जनावरांची हानी आणि मालमत्तेच्या नुकसानीमुळे झालेल्या बाधितांना मोठा दिलासा देणारा आहे.

हे ही वाचा

शेतकऱ्यांसाठी मोठी बातमी! कर्जमाफीची तारीख ठरली!

आपद्ग्रस्तांना विशेष आर्थिक साहाय्य

या विशेष पॅकेज अंतर्गत नैसर्गिक आपत्तीमध्ये झालेल्या जीवित आणि मालमत्तेच्या नुकसानीसाठी खालीलप्रमाणे आर्थिक साहाय्य (Financial Assistance) जाहीर करण्यात आले आहे:

घरे आणि गोठ्यांसाठी मदत

पूर आणि अतिवृष्टीमुळे घरांचे नुकसान (House Damage) झालेल्या बाधितांसाठी खालीलप्रमाणे मदतीचे निकष आहेत:

हे ही वाचा

मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण योजना eKYC नवीन अपडेट

मृत जनावरांसाठी साहाय्य

नैसर्गिक आपत्तीमध्ये झालेल्या जनावरांच्या हानीसाठी (Cattle Loss) खालीलप्रमाणे मदत दिली जाईल:

शेतीपिकांचे आणि शेतजमिनीचे नुकसान

या अतिवृष्टीमुळे सुमारे ६५ लाख हेक्टर क्षेत्रावरील शेतपिकांचे नुकसान झाले आहे. कृषी विभागामार्फत (Agriculture Department) शेतकऱ्यांसाठी खालीलप्रमाणे मदत घोषित केली आहे:

१. शेतीपिकांचे नुकसान भरपाई

२. शेतजमीन नुकसान भरपाई

३. रब्बी हंगामासाठी मदत

• याशिवाय, कृषी विभागामार्फत रब्बी हंगामासाठी (Rabi Season) खते व बियाणे घेण्यासाठी प्रती हेक्टर १०,००० रुपये (३ हेक्टर मर्यादेत) थेट शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात जमा केले जातील.

हे ही वाचा

अतिवृष्टीग्रस्त शेतकऱ्यांना मोठा दिलासा! कृषी समृद्धी योजनेतून ड्रोन, शेततळे, सुविधा केंद्र, BBF यंत्रांसाठी अनुदान; शासन निर्णय जारी

मत्स्य व्यवसाय आणि पायाभूत सुविधा

• मत्स्य व्यवसाय (Fisheries): बोटींची दुरुस्ती, जाळी आणि मत्स्यबीज (Fish Seed) नुकसानीसाठी मदत व पुनर्वसन विभागाकडून मदत दिली जाईल. अंशतः बाधित बोटींसाठी ६,००० रु., पूर्णतः नष्ट झालेल्या बोटींसाठी १५,००० रु., अंशतः बाधित जाळ्यांसाठी ३,००० रु., आणि पूर्णतः नष्ट झालेल्या जाळ्यांसाठी ४,००० रु. मदतीचा समावेश आहे.
• पायाभूत सुविधा (Infrastructure): ग्रामविकास, सार्वजनिक बांधकाम, जलसंपदा, ऊर्जा विभागांतर्गत तातडीच्या कामांसाठी १०,००० कोटी रुपयांचे विशेष पॅकेज स्वतंत्रपणे नियोजित करण्यात येणार आहे.

इतर सवलती आणि महत्त्वाची कार्यवाही

आपत्तीग्रस्त शेतकऱ्यांसाठी आणि नागरिकांसाठी लागू करण्यात आलेल्या इतर सवलती (Other Concessions) खालीलप्रमाणे आहेत:

• जमीन महसूलात सूट
• सहकारी कर्जाचे पुनर्गठन
• शेतीशी निगडीत कर्जाच्या वसुलीस एक वर्षासाठी स्थगिती
• तिमाही वीज बिलात माफी
• परीक्षा शुल्कात माफी व १०वी आणि १२वी च्या विद्यार्थ्यांची फी माफी.

रोजगार हमी योजनेतून वाढीव मदत

रोजगार हमी योजना विभागामार्फत (Employment Guarantee Scheme) शेतकऱ्यांच्या शेतजमिनी लागवडीयोग्य करण्यासाठी जास्तीत जास्त तीन लाख प्रति हेक्टर (दोन हेक्टर पर्यंत ५ लाख) पर्यंत मदत अनुज्ञेय राहणार आहे. तसेच, खचलेल्या/बुजलेल्या सिंचन विहिरी दुरुस्तीसाठी ३०,००० रुपये कमाल मर्यादा राहणार आहे.

ई-केवायसी (E-KYC) सूट

ज्या शेतकऱ्यांची ‘अॅग्रीस्टॅक’मध्ये नोंदणी होऊन ई-केवायसी (E-KYC) झाली आहे, अशा शेतकऱ्यांना मदत मिळणे सुलभ व सुकर होण्यासाठी ई-केवायसी प्रक्रियेपासून सूट देण्यात आली आहे.

आपत्तीग्रस्त तालुक्यांची यादी | Nuksan Bharpai List 2025 Maharashtra Pdf Download

नैसर्गिक आपत्तीमुळे झालेले नुकसान लक्षात घेऊन, खालीलप्रमाणे तालुके घोषित करण्यात आले आहेत. (ही योजना खरीप हंगाम २०२५ (जून ते ऑक्टोबर) साठी लागू असेल.)

पूर्णतः बाधित तालुके (२५१ तालुके)

• पालघर (४): पालघर, डहाणू, तलासरी, विक्रमगड.
• नाशिक (१२): मालेगाव, निफाड, नांदगाव, सटाणा, दिंडोरी, सुरगाणा, नाशिक, त्र्यंबकेश्वर, पेठ, सिन्नर, चांदवड, येवला.
• जळगांव (१३): एरंडोल, पारोळा, धरणगाव, पाचोरा, जामनेर, जळगाव, भडगाव, अमळनेर, रावेर, चाळीसगाव, भुसावळ, बोदवड, मुक्ताईनगर.
• अहिल्यानगर (११): अहिल्यानगर, शेवगाव, कर्जत, पाथर्डी, नेवासा, राहाता, श्रीरामपूर, जामखेड, राहुरी, श्रीगोंदा, कोपरगाव.
• सोलापूर (११): उत्तर सोलापूर, दक्षिण सोलापूर, बार्शी, अक्कलकोट, पंढरपूर, मोहोळ, मंगळवेढा, माळशिरस, माढा, करमाळा, सांगोला.
• सांगली (९): मिरज, वाळवा, शिराळा, पलूस, तासगाव, कवठेमहांकाळ, विटा, आटपाडी, जत.
• सातारा (३): कोरेगाव, खटाव, माण.
• कोल्हापूर (५): करवीर, राधानगरी, गगनबावडा, आजरा, चंदगड.
• छत्रपती संभाजीनगर (९): छत्रपती संभाजीनगर, कन्नड, सोयगाव, पैठण, वैजापूर, गंगापूर, खुलताबाद, सिल्लोड, फुलंब्री.
• जालना (८): बदनापूर, घनसावंगी, अंबड, जालना, परतूर, मंठा, भोकरदन, जाफ्राबाद.
• बीड (११): बीड, गेवराई, माजलगाव, केज, आंबेजोगाई, परळी, आष्टी, पाटोदा, शिरूर कासार, धारूर, वडवणी.
• लातूर (१०): लातूर, औसा, रेणापूर, निलंगा, शिरुरअनंतपाळ, देवणी, उदगीर, जळकोट, अहमदपूर, चाकूर.
• धाराशिव (८): धाराशिव, कळंब, भूम, वाशी, तुळजापूर, लोहारा, परांडा, उमरगा.
• नांदेड (१६): कंधार, किनवट, मुदखेड, भोकर, अर्धापूर, माहूर, नांदेड, लोहा, मुखेड, देगलूर, बिलोली, धर्माबाद, नायगाव, हदगाव, हिमायतनगर, उमरी.
• परभणी (९): पूर्णा, पालम, परभणी, सोनपेठ, जिंतूर, गंगाखेड, सेलू, मानवत, पाथरी.
• हिंगोली (५): हिंगोली, औंढा नागनाथ, कळमनुरी, सेनगाव, वसमत.
• बुलढाणा (११): चिखली, सिंदखेडराजा, देऊळगावराजा, लोणार, शेगाव, मोताळा, बुलढाणा, खामगाव, मेहकर, मलकापूर, जळगाव जामोद.
• अमरावती (१४): अमरावती, भातुकली, चांदूर रेल्वे, नांदगाव खंडेश्वर, धामणगाव रेल्वे, अचलपूर, अंजनगाव सुर्जी, तिवसा, धारणी, चिखलदरा, वरुड, मोर्शी, चांदुरबाजार, दर्यापूर.
• अकोला (७): अकोट, अकोला, पातूर, तेल्हारा, मुर्तीजापूर, बाळापूर, बार्शी टाकळी.
• वाशिम (६): वाशीम, रिसोड, मालेगाव, मंगळूरपीर, कारंजा, मानोरा.
• यवतमाळ (१६): पुसद, यवतमाळ, बाभूळगाव, मारेगाव, महागाव, उमरखेड, कळंब, घाटंजी, राळेगाव, दारव्हा, आर्णी, नेर, दिग्रस, पांढरकवडा, वणी, झरी जामणी.
• वर्धा (८): वर्धा, सेलू, देवळी, आर्वी, समुद्रपूर, हिंगणघाट, कारंजा, आष्टी.
• नागपूर (१३): नागपूर, कामठी, सावनेर, पारशिवनी, मौदा, भिवापूर, कळमेश्वर, काटोल, रामटेक, हिंगणा, उमरेड, कुही, नरखेड.
• भंडारा (७): साकोली, भंडारा, मोहाडी, तुमसर, पवनी, लाखनी, लाखंदूर.
• गोंदिया (१): देवरी.
• चंद्रपूर (१४): चंद्रपूर, भद्रावती, राजूरा, बल्लारपूर, कोरपना, मूल, वरोरा, सावली, चिमूर, नागभिड, सिंदेवाही, पोंभुर्णा, जिवती, ब्रम्हपुरी.
• गडचिरोली (१०): गडचिरोली, धानोरा, मूलचेरा, आरमोरी, कुरखेडा, अहेरी, सिरोंचा, भामरागड, एटापली, देसाईगंज (वडसा).

हे ही वाचा

महात्मा फुले जन आरोग्य योजना सुधारित आजारांची यादी जाहीर

अंशतः बाधित तालुके (३१ तालुके)

• नाशिक (३): कळवण, देवळा, इगतपुरी.
• धुळे (३): धुळे, साक्री, शिंदखेडा.
• अहिल्यानगर (३): पारनेर, संगमनेर, अकोले.
• पुणे (२): हवेली, इंदापूर.
• सांगली (१): कडेगांव.
• सातारा (५): सातारा, कराड, पाटण, फलटण, जावळी.
• कोल्हापूर (३): कागल, शिरोळ, पन्हाळा.
• बुलढाणा (२): नांदुरा, संग्रामपूर.
• गोंदिया (७): तिरोडा, गोंदिया, गोरेगाव, मोरअर्जुनी, सालेकसा, सडक अर्जुनी, आमगाव.
• गडचिरोली (२): चारमोशी, कोरची.
• (टीप: अंशतः बाधित तालुक्यांमध्ये प्रत्यक्ष बाधित मंडळ सवलतीस पात्र असतील.)

राज्य शासनाने जाहीर केलेले हे विशेष मदत पॅकेज अतिवृष्टी आणि पूरग्रस्त नागरिकांसाठी आणि शेतकऱ्यांसाठी अत्यंत महत्त्वाचे आहे. विविध सवलती आणि भरीव आर्थिक मदतीमुळे नैसर्गिक आपत्तीच्या (Natural Calamity) संकटातून सावरण्यासाठी मोठा हातभार लागणार आहे. संबंधित प्रशासकीय विभागांनी त्वरित अंमलबजावणी करण्याचे निर्देश दिले आहेत.

अधिक माहितीसाठी शासन निर्णय वाचा

• शासन निर्णय – १
• शासन निर्णय – २